Հայաստանի կուտակային կենսաթոշակային ֆոնդերը 2025թ. առաջին եռամսյակում ամփոփել են իրենց գործունեությունը դրական արդյունքներով՝ պահպանելով երկարաժամկետ կայուն աճի միտումը՝ չնայած համաշխարհային շուկաների զգալի տատանումներին:
Ցե-Կվադրատ Ամպեգայի կողմից կառավարվող Կայուն եկամտային ֆոնդը (CQFIX) 2025թ. առաջին եռամսյակում գրանցել է 2.3% եկամտաբերություն, Պահպանողական ֆոնդը (CQCON)՝ 0.8%, իսկ Հավասարակշռված ֆոնդը (CQBAL)՝ 0.2%: Նմանատիպ ցուցանիշներ են արձանագրվել նաև Ամունդի-Ակբա Ասեթ Մենեջմենթի կողմից՝ Կայուն եկամտային (AMFIX), Պահպանողական (AMCON) և Հավասարակշռված (AMBAL) ֆոնդերն առաջին եռամսյակում ամփոփվել են համապատասխանաբար 2.3%, 1.2% և 0.5% եկամտաբերությամբ:
Կենսաթոշակային ֆոնդերի ակտիվների մեծ մասն այսօր շարունակում է ներդրված մնալ Հայաստանի տնտեսության մեջ: Ցե-Կվադրատ Ամպեգայի պորտֆելում դա կազմում է 67-73%, իսկ Ամունդի-Ակբայի պորտֆելում՝ մոտ 66%: Ներդրումների աշխարհագրությունը ցույց է տալիս, որ Հայաստանը շարունակում է մնալ առաջնային ուղղությունը, մինչդեռ շուրջ 20% ներդրում կատարվում է Հյուսիսային Ամերիկայում, իսկ մնացած բաժինը՝ Եվրոպայում, զարգացող շուկաներում և այլ տարածաշրջաններում:
Երկարաժամկետ հեռանկարում ֆոնդերը պահպանել են դրական միջին տարեկան եկամտաբերություն՝ ստեղծման պահից մինչև այսօր: Ցե-Կվադրատ Ամպեգայի տվյալներով՝ Կայուն եկամտային ֆոնդը գրանցել է 8.1% միջին տարեկան եկամտաբերություն, Պահպանողականը՝ 7.8%, իսկ Հավասարակշռվածը՝ 7.9%: Ամունդի-Ակբայի նույն ֆոնդերի միջին տարեկան եկամտաբերությունը կազմել է 7.3%-7.7%: Ստացվում է՝ անկախ շուկաների տատանումներից՝ կենսաթոշակային ֆոնդերի կառավարման ընթացքում նրանք կարողացել են պահպանել գնաճից բարձր եկամտաբերություն և ավելացնել կուտակված միջոցների գնողունակությունը:
Հաշվետու ժամանակահատվածում կենսաթոշակային ֆոնդերի ընդհանուր ակտիվները կազմել են 554-598 միլիարդ դրամ: Դրանցից մոտ 127 միլիարդ դրամ (Ցե-Կվադրատ Ամպեգա) և ավելի քան 124 միլիարդ դրամ (Ամունդի-Ակբա) կազմում է ֆոնդերի կառավարման արդյունքում գոյացած եկամուտը: Հատկանշական է, որ կուտակումների գնողունակությունը ստեղծման պահից ավելացել է շուրջ 98-104%՝ գերազանցելով նույն ժամանակահատվածի գնաճը մոտ 33% մակարդակով:
Տնտեսական միջավայրը և դրա ազդեցությունը ֆոնդերի վրա
2025 թվականի առաջին եռամսյակում համաշխարհային շուկաները բավականին բարդ միջավայրում են գործել: ԱՄՆ տնտեսությունը պահպանել է դիմակայունություն՝ գրանցելով 0.6% աճ, սակայն ԱՄՆ բաժնետոմսերն ունեցել են շուրջ 4.3% անկում: Եվրոպայում տնտեսական ակնկալիքներն ավելի լավատեսական են եղել՝ բաժնետոմսերը գրանցել են 7.7% աճ, իսկ դրամավարկային քաղաքականության մեղմացման ֆոնին ԵԿԲ-ն նվազեցրել է իր տոկոսադրույքը 50 բազիսային կետով: Հայաստանում 12-ամսյա գնաճը մարտին կազմել է 3.3%՝ պահպանելով ԿԲ-ի թիրախային միջակայքում, իսկ վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը նվազեցվել է 25 բազիսային կետով՝ սահմանվելով 6.75%:
Այս բոլոր զարգացումների ֆոնին կենսաթոշակային ֆոնդերը պահպանել են իրենց պահպանողական ներդրումային ռազմավարությունը՝ գերակշռող մասը ներդնելով պետական պարտատոմսերում, որոնք շարունակել են ապահովել 3.3%-3.5% եռամսյակային եկամտաբերություն: Տեղական բաժնետոմսերը 2025 թվականի առաջին եռամսյակում գրանցել են 2.5% եկամտաբերություն, իսկ կորպորատիվ պարտատոմսերը՝ միջինը 2.2%-3% եկամտաբերություն: Սակայն արտասահմանյան բաժնետոմսերի պորտֆելներն ունեցել են բացասական ազդեցություն՝ գրանցելով մոտ 3-3.5% անկում՝ հատկապես ԱՄՆ շուկաների անկման հետևանքով:
