Ունե՞ք հետաքրքիր գաղափար, բայց ոչ բավարար ֆինանսական միջոցներ։ Պատկերացրեք, որ կարող եք ձեր երազանքի նախագիծը իրականություն դարձնել՝ առանց բանկի դռներն ընկնելու: Անհավանակա՞ն է հնչում, ուրեմն շարունակեք կարդալ և բացահայտել քրաուդֆանդինգի անսահման հնարավորությունները:
Ի՞նչ կգտնեք հոդվածում՝
Քրաուդֆանդինգ․ ինչպե՞ս է այն փոխում խաղի կանոնները
Պատկերացրեք մի աշխարհ, որտեղ ձեր գաղափարի իրականացման համար պարտադիր չէ ունենալ հարուստ բարեկամ կամ համոզել բանկին: Քրաուդֆանդինգը հենց այդպիսի աշխարհ է ստեղծում: Այն վերացնում է ավանդական ֆինանսավորման արգելքները՝ թույլ տալով յուրաքանչյուրին, ով ունի լավ գաղափար, ուղղակիորեն կապվել հազարավոր պոտենցիալ աջակիցների հետ:
Քրաուդֆանդինգը մեծ թվով անձանց կողմից որևէ նախագծի, ընկերության կամ բիզնեսի ընդլայնման համար իրականացվող ֆինանսավորման այլընտրանքային տարատեսակ է, որը սովորաբար իրականացվում է առցանց հարթակների միջոցով: Քրաուդֆանդինգի միջոցով ֆինանսավորումը բազմաթիվ հաջողություններ է գրանցել մի շարք երկրներում, այդ թվում Հայաստանի Հանրապետությունում:
Ի տարբերություն ֆինանսավորման ավանդական մեթոդների` քրաուդֆանդինգը ունի հետևյալ առավելությունները և բնութագրվում է հետևյալ հատկանիշներով`
- Հասանելիություն թվային հարթակների առավելություններին, որոնցից ամենակարևորն այն է, որ հնարավորություն է ստեղծվում գաղափարը ներկայացնելու հազարավոր մարդկանց միանգամից,
- Մատչելիություն, որպես կանոն, միակ ծախսը, որ կարող է առաջանալ, քրաուդֆանդինգ հարթակը տրամադրող ընկերության հարթակի միջնորդավճարն է: Այն հիմնականում տատանվում է 5-10%-ի սահմաններում: Բանկային վարկավորման համեմատ, անխոս, սա բավական գրավիչ տարբերակ է,
- Ռիսկի նվազեցում և դիվերսիֆիկացիա, քանի որ շատ մարդկանց հաշվին ֆինանսավորված ծրագրի դեպքում, երբ յուրաքանչյուրի կողմից փոքր միջոցներ են ներդրվում, չվերադարձման հարցն ըստ էության երկրորդ պլան է մղվում:
Որո՞նք են հիմնական տեսակները
Քրաուդֆանդինգն ունի հետևյալ հիմնական տեսակները`
- Peer to peer (P2P) lending՝ այս դեպքում տրամադրված գումարը վերարդարձվում է ներդրողին՝ տոկոսների հետ միասին:
- Equity crowdfunding, որի դեպքում ներդրողը ձեռք է բերում ընկերության արժեթղթեր, այդ իսկ պատճառով էլ այս տարբերակը համարվում է կապիտալի շուկայի մի մասը,
- Rewards-based crowdfunding՝ անհատները նվիրատվություն են կատարում հօգուտ նախագծի կամ բիզնեսի՝ դրա դիմաց ակնկալելով ոչ ֆինանսական փոխհատուցում (ապրանքների կամ ծառայությունների տեսքով)։
- Donation-based crowdfunding (նվիրաբերումների վրա հիմնված), երբ մեծ թվով անհատներ նվիրատվություն են կատարում հօգուտ որևէ նախագծի կամ բիզնեսի, առանց որևէ ակնկալիքի։
- Հիբրիդային քրաուդֆանդինգներ՝ նշանակում է, որ ներառված է քրաուդֆանդինգի մեկից ավելի տեսակ։
Հայկական ստարտափներ, որոնք թռիչք են կատարել քրաուդֆանդինգի շնորհիվ
Հայկական ստարտափները քրաուդֆանդինգի միջոցով մեծ հաջողություններ են գրանցել, հաճախ ներգրավելով զգալի գումարներ իրենց նախագծերի համար:
Volterman խելացի դրամապանակը, որը ներառում է հակագողության, GPS հետևման և Wi-Fi հոթսփոթի հնարավորություններ, Indiegogo հարթակում հավաքել է ավելի քան 2 միլիոն դոլար՝ գերազանցելով իր նախնական նպատակները և ներգրավելով միջազգային ներդրողների ուշադրությունը:
SoloLearn-ը, որը տրամադրում է ծրագրավորման ուսուցման առցանց հարթակ, հավաքել է ավելի քան 1,2 միլիոն դոլար SeedInvest հարթակում, ինչը հնարավորություն է տվել նրան զարգացնել իր կրթական պլատֆորմը և ներգրավել ավելի մեծ թվով ուսանողների ամբողջ աշխարհից:
Joomag-ը, քրաուդֆանդինգի միջոցով հավաքելով ավելի քան 500 000 դոլար, զարգացրել է իր թվային հրատարակչական հարթակը և առաջարկում է բարձրորակ ծառայություններ ամբողջ աշխարհում:
ArmTab Technologies ընկերությունը, որը արտադրում է հայկական պլանշետներ, հավաքել է մոտ 300 000 դոլար՝ ապահովելով իր արտադրանքի զարգացման և միջազգային շուկա դուրս գալու հնարավորությունը:
Armenia Tree Project-ը, որի նպատակն է վերականգնել Հայաստանի անտառները, Kickstarter հարթակում հավաքել է շուրջ 150 000 դոլար՝ ապահովելով իր նախաձեռնությունների իրականացման համար անհրաժեշտ ֆինանսավորումը:
Shadowmatic խաղը հաջողությամբ հավաքել է ավելի քան 100 000 դոլար Kickstarter հարթակում, ինչը հնարավորություն է տվել նրան հասնել համաշխարհային շուկա և շահել բազմաթիվ մրցանակներ:
Քրաուդֆանդինգի միջոցով է մեկնարկել նաև 4u.am հարթակը:
Այս օրինակները ցույց են տալիս, որ քրաուդֆանդինգը կարող է հայ ստարտափներին ապահովել միջազգային ճանաչում և զգալի ֆինանսական աջակցություն:
Որտե՞ղ կարող եք սկսել ձեր արշավը
Քրաուդֆանդինգի աշխարհում կան բազմաթիվ հարթակներ, որոնցից յուրաքանչյուրն ունի իր առանձնահատկությունները: Ձեր արշավը սկսելու համար պետք է ընտրել ձեր նպատակներին համապատասխան հարթակ, ուսումնասիրեք դրա կանոնները և պահանջները, և պատրաստեք համոզիչ ներկայացում ձեր գաղափարի համար:
Միջազգային հարթակներ՝
- Kickstarter – լայնածավալ նախագծերի համար
- Indiegogo – բազմազան նախագծերի և արտադրանքի նախավաճառքի համար
- SeedInvest – ստարտափների համար
- GoFundMe – անհատական և սոցիալական նախագծերի համար
- Patreon – ստեղծագործողների և բովանդակության ստեղծողների աջակցման համար
- Crowdfunder – բիզնես ներդրումների համար
- Fundable – բիզնեսների և ձեռնարկատիրական նախագծերի համար
- CircleUp – սպառողական արտադրանքի ստարտափների համար
- WeFunder – փոքր բիզնեսների և ստարտափների համար
- RocketHub – բազմազան նախագծերի և ձեռնարկությունների համար
Հայկական հարթակներ՝
- InvestinArmenia – ներդրումային նախագծերի համար
- OneArmenia – սոցիալական և կրթական նախագծերի համար
- ARFI – ներդրումային քրաուդֆանդինգի հարթակ
- The Crowdfunding Formula – բազմազան նախագծերի և ձեռնարկությունների համար
Գաղտնիքներ հաջող արշավի համար
Հաջող քրաուդֆանդինգ արշավը պահանջում է ավելին, քան պարզապես լավ գաղափարը: Նախ, շատ կարևոր է հստակ և ազդեցիկ պատմություն ներկայացնելը, որը կկարողանա գրավել մարդկանց ուշադրությունը և ներգրավել նրանց ձեր արշավին: Ձեր պատմությունը պետք է ունենա հստակ նպատակ, որը կհամապատասխանի ձեր լսարանի արժեքներին և հետաքրքրություններին:
Հաջորդ քայլը վիզուալ նյութերի որակի ապահովումն է, որը ևս կարևոր դեր է խաղում. պրոֆեսիոնալ լուսանկարները, տեսանյութերը և գրաֆիկաները կարող են մեծապես նպաստել ձեր արշավի վստահության և հեղինակության բարձրացմանը: Օգտագործեք սոցիալական մեդիան, ուղիղ հեռարձակումները և հարցուպատասխան սեսիաները՝ ձեր լսարանի հետ անմիջական կապ հաստատելու համար:
Արշավը սկսելուց առաջ ստեղծեք «ներքին շրջանակ»՝ վստահելի աջակիցների խումբ, ովքեր կօգնեն արագ մեկնարկ տալ։ Նախնական փոքր հաջողությունները կարող են հզոր ազդակ լինել: Օրինակ, փոքր գումարների արագ հավաքագրումը կարող է ցուցադրել ձեր արշավի հաջող ընթացքը և վստահություն ներշնչել նոր ներդրողներին:
Ուսումնասիրեք ձեր նպատակային լսարանը և հարմարեցրեք հաղորդագրությունները նրանց նախասիրություններին համապատասխան: Անընդհատ հաղորդակցեք առաջընթացի և թարմացումների մասին, որպեսզի ձեզ աջակցողները զգան, որ նրանք մաս են կազմում ձեր արշավի հաջողությանը:
Ուշադրություն դարձրեք եզակի առաջարկներին և բացառիկ բոնուսներին, որոնք կարող են խրախուսել ավելի ակտիվ մասնակցություն, հատկապես վաղ ներդրողների շրջանում: Մի անտեսեք «վերջին րոպեի հրատապությունը»՝ արշավի վերջում նոր խթաններ առաջարկելով: Այս ամենը միավորելով՝ դուք կարող եք ստեղծել արդյունավետ և հաջողակ քրաուդֆանդինգ արշավ, որը կհասնի իր նպատակներին և նույնիսկ կգերազանցի դրանք:
Ինչի՞ց է պետք զգուշանալ
Քրաուդֆանդինգի ժամանակ կարևոր է ի նկատի ունենալ մի շարք ռիսկեր և մարտահրավերներ:
- Պետք է պատրաստ լինել, որ արշավը կարող է չհասնել իր ֆինանսական նպատակին, ինչը կարող է հանգեցնել պլանավորված ծրագրերի ձախողմանը:
- Կա մտավոր սեփականության գողության ռիսկ, հատկապես նորարարական գաղափարների դեպքում:
- Հանրային ուշադրությունը կարող է երկակի ազդեցություն ունենալ՝ ոգևորելով աջակիցներին, բայց նաև գրավելով քննադատների ուշադրությունը:
- Արշավի հաջողությունից հետո կարող են առաջանալ լոգիստիկ խնդիրներ, ինչպես օրինակ՝ խոստացված պարգևների ժամանակին առաքումը:
- Կան իրավական և հարկային բարդություններ, որոնք պետք է հաշվի առնել:
- Հանրության սպասելիքների կառավարումը կարող է դժվար լինել, հատկապես եթե նախագիծը հետաձգումներ կամ փոփոխություններ է կրում։
Այս ռիսկերի և մարտահրավերների իմացությունը և ճիշտ գնահատումը թույլ կտա ավելի լավ պատրաստվել և կառավարել քրաուդֆանդինգ արշավները:
Ոչ միայն բիզնեսի համար
Քրաուդֆանդինգը վաղուց արդեն դուրս է եկել զուտ բիզնես ոլորտից և ներթափանցել է հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտներ: Օրինակ, կրթության ոլորտում այն օգտագործվում է ուսանողների կրթաթոշակների և կրթության որակի բարելավման համար: Արվեստի աշխարհում քրաուդֆանդինգը դարձել է անկախ արվեստագետների և ռեժիսորների ֆինանսավորման կարևոր աղբյուր: Առողջապահության ոլորտում մարդիկ հավաքում են գումարներ թանկարժեք բուժումների և հետազոտությունների համար: Նույնիսկ քաղաքական արշավները և հասարակական շարժումներն են սկսել օգտագործել այս գործիքը: Հետաքրքիր է, որ քրաուդֆանդինգը նաև օգտագործվում է անձնական երազանքների իրականացման համար՝ սկսած հարսանիքների ֆինանսավորումից մինչև արկածային ճամփորդությունների կազմակերպում: Այս բազմազանությունը ցույց է տալիս, որ քրաուդֆանդինգը դարձել է ժամանակակից հասարակության մեջ ռեսուրսների մոբիլիզացման և համայնքային աջակցության հզոր գործիք:
Միացե՛ք How2B-ի Տելեգրամյան ալիքին՝ ամենահետաքրքիր հոդվածներն ու նորությունները բաց չթողնելու համար:
