2025 թվականին սպառողական վարքի փոփոխություններն ավելի կտրուկ են դարձել՝ պայմանավորված համաշխարհային սոցիալ-տնտեսական անորոշություններով, գնաճային ճնշումներով և տեխնոլոգիական միջավայրի վերափոխմամբ։ Ըստ McKinsey & Company-ի State of the Consumer 2025 զեկույցի՝ սպառողները դարձել են զգուշավոր, սակայն միևնույն ժամանակ պատրաստ են ծախսել՝ հատկապես այն ոլորտներում, որոնք ապահովում են հարմարավետություն, հուզական բավարարվածություն կամ երկարաժամկետ արժեք։ Այս պայմաններում սպառողական պահվածքն այլևս հնարավոր չէ վերլուծել միայն ըստ եկամտի կամ դասակարգային պատկանելության։
Հիմնական վարքային առանձնահատկություններից մեկն այն է, որ սպառողը պատրաստ է կատարել «category trade-offs»՝ նվազեցնել ծախսերը առաջնային կարիքների վրա, որպեսզի բարձրացնի ծախսերը անձնական հետաքրքրություն ներկայացնող ապրանքների կամ ծառայությունների վրա։ Օրինակ՝ միևնույն սպառողը կարող է սահմանափակել մթերային գնումները, սակայն գումար ուղղել ճամփորդության կամ տեխնոլոգիական նորույթների վրա։ Սա առաջ է բերում պահանջարկի մոդելների խախտում, ինչը բիզնեսներից պահանջում է շատ ավելի ճկուն գնային և մարքեթինգային ռազմավարություններ։
Սպառողների վստահությունը շարունակում է տատանվել՝ կախված տարածաշրջանային տնտեսական իրավիճակից, սակայն ընդհանուր միտումը՝ ինդիվիդուալացման և թվային շփման գերակայության ուղղությամբ՝ համատարած է։ Հատկապես Gen Z և երիտասարդ millennials սերունդների դեպքում գերակշռող է սեփական սպառողական փորձը հարմարեցնելն ու բրենդների հետ փոխգործակցության անձնականացված մոդելներին առաջնություն տալը։ Այս սեգմենտը նաև ավելի հակված է ֆինանսական ռիսկերի՝ օրինակ՝ ապառիկ կամ «գնի՛ր հիմա, վճարի՛ր հետո» մոդելների կիրառմանը։
Սպառողների ավելի քան կեսը չի վստահում սոցիալական մեդիայի գովազդային բովանդակությանը, իսկ ավելի քան մեկ երրորդը վերապահումով է մոտենում նույնիսկ ծանոթ ապրանքանիշերի առաջարկներին։ Այս միտումը խորանում է հատկապես երիտասարդ սպառողների շրջանում, ովքեր առավել զգայուն են շուկայավարման մեխանիզմների նկատմամբ և ակնկալում են բարձր թափանցիկություն։
Սպառողները ավելի ու ավելի հաճախ ընտրում են բրենդներ, որոնք ունեն վստահելի համբավ, իրական արժեքի առաջարկ և սոցիալական պատասխանատվության բարձր ցուցանիշներ։ Տվյալ պարագայում շուկայում մրցունակ են այն ընկերությունները, որոնք կարողանում են կառուցել հստակ և երկարաժամկետ արժեքային առաջարկ՝ հիմնված ոչ միայն ապրանքի որակի, այլ նաև հաղորդակցության ազնվության վրա։ Ի տարբերություն նախորդ տարիների՝ այժմ սպառողը սպասում է ոչ թե պարզապես արտադրանքի, այլ հարաբերության։
Տնտեսավարող սուբյեկտների համար ստեղծված իրավիճակը պահանջում է նորարարական մոտեցումներ թե՛ գնագոյացման, թե՛ հաճախորդների հետ շփման առումներով։ Կորպորատիվ ռազմավարության կենտրոնում պետք է լինեն տվյալների վերլուծության վրա հիմնված գործիքակազմերը, որոնք թույլ են տալիս ոչ միայն արձագանքել շուկայի տատանումներին, այլ նաև կանխատեսել սպառողական վարքի փոփոխությունները։ Մասնավորապես, գերակայում են այն ընկերությունները, որոնք կարողանում են ինտեգրել արհեստական բանականությունը սպառողական տվյալների վերլուծության և հաղորդակցության ավտոմատացման գործընթացներում։
