Տանը ծրարի մեջ, կամ ներքնակի տակ պահվող գումարն առաջիկայում ցանկալի է փոխարինել օնլայն տարբերակով, քանի որ 2022թ․ հուլիսի 1-ից 300 հազար դրամը գերազանցող բոլոր գործարքները պետք է իրականացվեն անկանխիկ եղանակով:
Անկանխիկ գործառնությունների մասին ՀՀ նոր օրենքի համաձայն՝ նշված ամսաթվից սկսած, ՀՀ տարածքում անհատ ձեռնարկատերերի և կազմակերպությունների կողմից 300 հազար ՀՀ դրամը գերազանցող բոլոր գործարքները պետք է իրականացվեն անկանխիկ եղանակով։
Խոսքը վերաբերում է աշխատավարձ ստանալուն, խանութից թանկարժեք ապրանքներ գնելուն, ԲՈՒՀ-երում վճարում կատարելուն, կամ տարբեր ծառայությունների դիմաց գանձումներին. մասնավորապես՝ փաստաբանական, խորհրդատվական, հաշվապահական, աուդիտորիական, իրավաբանական, ֆինանսական, տեղեկատվական տեխնոլոգիաներ և այլ ծառայությունների մատուցման մասով, վճարումը պարտադիր պետք է լինի բացառապես անկանխիկ:
2022 թվականի հուլիսի 1-ից, գրավատները վարկերը կտրամադրեն բացառապես անկանխիկ, եթե այն գերազանցել է 80 հազար դրամը: 2023 թվականի հունվարի 1-ից շեմը կիջեցվի մինչև 50 հազար դրամ, 2024 թվականի հունվարի 1-ից՝ 20 հազար և ավելի տրամադրվող վարկերը կմատուցվեն անկանխիկ ճանապարհով:
Օրենքն ուժի մեջ է մտնելու փուլային տարբերակով, նախ` Երևանում 2022թ․ հուլիսի 1-ից, ապա ՀՀ մարզերի վարչական կենտրոններում 2023թ․ հուլիսի 1-ից: Արդեն 2024թ․ հուլիսի 1-ից այն կտարածվի հանրապետության ամբողջ տարածքի վրա։
Ֆիզիկական անձանց միջև գործարքների այդ շեմը 500 հազարն է, սակայն 2023թ․-ից նշաձողը կիջեցվի մինչև 300 հազարը։
Ինչքան են տուգանելու
Եթե այնուամենայնիվ, գտնվեն տնտեսվարողներ, ձեռներեցներ, որոնք փորձեն չպահել օրենքը, ապա ստիպված կլինեն վճարել տուգանք՝
- 1-ին խախտում՝ կանխիկի թույլատրված չափը գերազանցող գումարների (խախտման գումարների) հանրագումարի 5 տոկոսի չափով, բայց ոչ պակաս, քան 500 հազար դրամը, և ոչ ավելի, քան 2 միլիոն դրամը:
- Հաջորդող մեկ տարվա ընթացքում կրկնելու դեպքում՝ խախտումների հանրագումարի 10 տոկոսի չափով, բայց ոչ պակաս, քան 1 միլիոն դրամը, և ոչ ավելի, քան 4 միլիոն դրամը:
Տուգանք է գանձվում նաև այն դեպքում, երբ տնտեսվարողը չունի վճարային գործիքներ՝ անկանխիկ վճարներն ընդունելու համար, առաջին անգամ՝ 300 հազար դրամ, կրկնվելու դեպքում՝ 400 հազար:
Ինչ հետևանքներ կունենա օրենքի փոփոխությունը բիզնեսի վրա
Օրենքի գլխավոր նպատակը ստվերային տնտեսության մասշտաբների կրճատումն է: Բայց նման մասշտաբի փոփոխությունն իր հետ կբերի նաև այլ հետևանքներ գործող բիզնեսների համար:
«Կանխիկ գումարի շրջանառության կրճատումը կնվազեցնի կոռուպցիոն ռիսկերը և ստվերը: Անկանխիկ գործարքների դեպքում վերահսկելի է դառնում, թե գումարը որտեղից է գալիս, ուր է գնում և ինչու: Այս քայլով նաև վարկերի տոկոսադրույքի իջեցում է կանխատեսվում»,-նշում է Team2b ընկերության հարկային խորհրդատու Հովհաննես Մելքոնյանը:
Բիզնեսի համար այս օրենսդրական փոփոխությանն արձագանքելը դժվար չի լինի, բայց որոշակի քայլեր կպահանջվեն: Մասնավորապես, անհրաժեշտ կլինի անպայման ունենալ տեխնիկական միջոցներ՝ անկանխիկ վճարումներ ստանալու համար, ինչը ենթադրում է որոշակի ծախսեր և ենթակառուցվածքների առկայություն, որը երբեմն կարող է խնդիր դառնալ մարզերում:
Ավելի էական ազդեցություն կարող է ունենալ վճարումների ուշ ստացումը, չէ որ բանկային փոխանցումները կատարվում են շաբաթվա միայն աշխատանքային ժամերին: Այս առումով շատ կարևոր է ArCa համակարգի անխափան աշխատանքը, որի վրա օրենքի փոփոխությամբ լրացուցիչ ծանրաբեռնվածություն է լինելու:
Ինչ վերաբերում է ֆինանսական հավելյալ ծախսերին, ապա բիզնեսները ստիպված են լինելու վճարումների ընդունման համար միջնորդավճար վճարել բանկերին, ինչը կարող է հասնել մինչև 1%-ի:
Ստվերային տնտեսությունը կրճատելու նպատակով օրենսդրական փոփոխությունները մեկնարկել էին վաղուց, մասնավորապես ԱԺ-ն 2019թ․ հոկտեմբերին «Աշխատանքային օրենսգրքում» լրացում կատարելու մասին օրենքով ամրագրել էր, որ ըստ էության, 2020թ․ հունվարի 1-ից Երևանում 10-ը և ավելի աշխատակից ունեցող գործատուներն աշխատավարձի վճարումներն իրականացնում են անկանխիկ եղանակով։
Տեխնոլոգիական և բիզնես ոլորտի այլ նորությունների ծանոթացե՛ք՝ միանալով մեր Տելեգրամյան ալիքին։
