Գեներատիվ արհեստական ինտելեկտի նկատմամբ համատարած հետաքրքրությունը կունենա իր շոշափելի բացասական հետևանքները, զգուշացնում են Իսրայելի Ռայխման համալսարանի հետազոտողները։ Առաջին անգամ գիտնականները գնահատել են արհեստական ինտելեկտի մոլուցքի ազդեցությունը ծառայության ժամկետի ավարտից հետո ստեղծված էլեկտրոնային թափոնների քանակի վրա: Տասնամյակի վերջում արհեստական ինտելեկտը տարեկան կթողնի մինչև 5 միլիոն տոննա թափոն՝ հիմնականում առանց վերամշակման հույսի:
Տարբեր գնահատականներով՝ մոլորակի վրա տարեկան գոյանում է առնվազն 60 միլիոն տոննա էլեկտրոնային թափոն՝ լվացքի մեքենաներից և օդորակիչներից մինչև համակարգիչներ և հեռախոսներ: Տասնամյակի վերջում «AI նորաձևությունն» այս ծավալին տարեկան կավելացնի 1,2-ից մինչև 5 մլն տոննա թափոն: Քանի որ թափոնների անվտանգ հեռացման և վերամշակման խնդիրը դեռևս լուծված չէ, նոր ծավալների ավելացումը միայն կվատթարացնի իրավիճակը։ Բարեբախտաբար, կան ռազմավարություններ, որոնք կարող են մեղմել խնդիրը, թեև դրանց իրագործումը կպահանջի իշխանությունների և արտադրողների ու մշակողների պատրաստակամությունը:
Էլեկտրոնային թափոնները պարունակում են առողջության և բնության համար վտանգավոր նյութեր, ինչպիսիք են սնդիկը, կադմիումը և կապարը: Նման նյութերի կամ դրանք պարունակող թափոնների բաղադրիչների անվտանգ հեռացման համար անհրաժեշտ են հատուկ պայմաններ և վերամշակման մեջ ներգրավված մարդկանց պաշտպանություն: Այսօր էլեկտրոնային թափոնների վերամշակումը հիմնականում իրականացվում է աղքատ երկրներում, որտեղ ոչ ոք չի մտահոգվում անվտանգության և վնասակար նյութերից պաշտպանվելու համար։ Ոսկին, արծաթը, պղինձը և այլ արժեքավոր մետաղներ առգրավվում են, իսկ աղբի մնացորդներով վնասակար նյութերը պարզապես նետվում են այնտեղ, որտեղ անհրաժեշտ է, և հաճախ պարզվում է, որ դա օվկիանոս կամ գետեր են Հարավարևելյան Ասիայի և Աֆրիկայի երկրներում, գրում է 3Dnews-ը։
AI հարթակների դեպքում էլեկտրոնային թափոնների հիմնական մասը կներկայացվի վիդեո քարտերով, պրոցեսորներով, մայրական պլատաներով, հիշողությամբ և կրիչ սարքերով։ Այս սարքավորումների արտադրողական կյանքը սովորաբար երկու տարի է: Բաղադրիչների և հարթակների դիզայներները կարող են ստեղծել արդիականացվող լուծումներ, որոնք կարող են երկարացնել բաղադրիչի կյանքը մինչև հինգ տարով, ինչպես նաև դիզայներական լուծումներ, որոնք հեշտացնում են բաղադրիչների վերամշակումը դրանց ծառայության ժամկետի վերջում: Ճիշտ ռազմավարության դեպքում հնարավոր կլինի վերամշակել արհեստական ինտելեկտի կողմից առաջացած էլեկտրոնային թափոնների մինչև 86%-ը, մինչդեռ այսօր թափոնների 22%-ից ոչ ավելին է վերամշակվում։
