Հայաստանյան շուկա․ գնաճի արագացում և դրամական միջոցների հոսք բանկային հատված

2024 թվականի հուլիսի 29-ից օգոստոսի 12-ն ընկած ժամանակահատվածում Հայաստանի ֆոնդային շուկան դրսևորել է խառը դինամիկա։ ACBA Bank-ի բաժնետոմսերը փոքր-ինչ աճել են՝ 2,7%-ով հասնելով հունիսի կեսերից ի վեր իրենց ամենաբարձր ցուցանիշին, այն բանից հետո, երբ ապրիլի վերջից (փակվել է օգոստոսի 9-ին) նվազել է գրեթե 8,0%-ով: Պոտենցիալ դրական նորությունների թվում կարելի է առանձնացնել վերջին վիճակագրությունը, որը վկայում է հունիսին Հայաստանի Հանրապետությունում առևտրային բանկերի վարկավորման ծավալի թույլ, բայց աճի մասին (1,4% տարեկան): Մյուս կողմից, Հայաստանի Հանրապետության Կենտրոնական բանկի հուլիսի վերջին վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի նվազումը և առևտրային բանկերի ավանդների 1,1% տարեկան նվազման վիճակագրությունը պետք է փոխհատուցեն դրական ֆոնը։ Մեր կարծիքով, այս շարժումն ավելի շատ կապված է կապի ոլորտից ֆինանսական հատված միջոցների հոսքի հետ, հավանաբար, մոտ ապագայում առաջինի աճի կատալիզատորների բացակայության ֆոնին։ Հունիսի վիճակագրությունը ցույց է տվել, որ կապի ոլորտում եկամուտների աճը կազմել է ընդամենը 1% տարեկան: Այսպիսով, Telecom Armenia-ի բաժնետոմսերը 2024 թվականին առաջին անգամ իջել են (4,6%-ով) մեկ բաժնետոմսի դիմաց 200 դրամ աջակցության կարևոր մակարդակից, ինչը թղթի վրա հետագա ճնշման ռիսկեր է խոստանում։

• Եռամյա կորպորատիվ պարտատոմսերի գների ինդեքսը մնում է հետևողականորեն բարձր և չի փոխվել դիտարկվող ժամանակահատվածում: Կայուն է եղել նաև հայկական դրամի փոխարժեքը: Կարգավորող մարմնի կողմից դրամավարկային քաղաքականության մեղմացման պահպանողական մոտեցման ֆոնին դրա ազդեցությունը եկամտաբերության և պարտատոմսերի գների, ինչպես նաև արտարժույթի շուկայում առաջարկի և պահանջարկի հավասարակշռության վրա չնչին է եղել։ Մյուս կողմից, հուլիսին հանրապետությունում գնաճի արագացման վիճակագրությունը շուկայի համար անակնկալ չէր, թեև դրանք սպասվածից մի փոքր բարձր էին և հավանաբար արդեն արտացոլված էին ֆինանսական գործիքների/պարտատոմսերի գներում։ Մենք տարվա ընթացքում ակնկալում ենք Կենտրոնական բանկի տոկոսադրույքի ևս երկու անգամ իջեցում` ապահովելու համար գնաճը մոտենալ նպատակային մակարդակին:

Տնտեսական նորություններ

2024 թվականի հուլիսի 29-ից օգոստոսի 12-ն ընկած ժամանակահատվածում Հայաստանի Հանրապետության վիճակագրական կոմիտեն հրապարակել է մի շարք կարևոր տվյալներ։ Հուլիսին երկրում գնաճը սպասվածից փոքր-ինչ ավելի է արագացել։ Թեև տարեսկզբից յոթ ամիս անց երկրում պահպանվել է գնանկում, ինչը, մեր կարծիքով, կարող է կարգավորողին մղել այս տարի տոկոսադրույքների ևս երկու անգամ իջեցման։ Վիճակագրությունը վկայում է արտաքին առևտրի բացասական հաշվեկշռի ավելի մեծ աճի մասին։ Եվ եթե այս միտումը շարունակվի, ապա դա ԿԲ փոխարժեքի իջեցման հետ մեկտեղ կարող է հանգեցնել երկրում դրամի փոխարժեքի վրա որոշակի ճնշման։

• Հայաստանում գնաճը (ՍԳԻ) տարեկան կտրվածքով հասել է 1.4% կանխատեսվող 1.0 մակարդակի դիմաց: Անցյալ ամիս մթերային և ոչ ալկոհոլային խմիչքները տարեկան կտրվածքով թանկացել են 0,7%-ով՝ նախորդ ամսվա նույնատիպ անկումից: Սակայն ամենամեծ աճը, ինչպես նախորդ ամիս, գրանցվել է ոգելից խմիչքների և ծխախոտի ապրանքների (+4,3% տարեկան՝ հունիսի +4,8%-ի դիմաց) և տրանսպորտի գների (+10,0% տարեկան՝ հունիսի 10,8%-ի դիմաց)։ Այնուամենայնիվ, 2024 թվականի յոթ ամիսների արդյունքներով գնանկումը պահպանվում է, թեև այն կրկնակի կրճատվել է մինչև 0,3% տարեկան: Այս ֆոնին մենք ակնկալում ենք 2024 թվականի ընթացքում Կենտրոնական բանկի տոկոսադրույքի ևս երկու անգամ իջեցում։
• Բացասական զուտ արտահանումը հունիսին աճել է 24,8%-ով և կազմել 252 մլն ԱՄՆ դոլար: Արտահանումը հունիսին տարեկան կտրվածքով աճել է 59.9%-ով, սակայն ամսական 10.9%-ով ցածր է: Ներմուծման աճը տարեկան կտրվածքով կազմել է 20,6%, սակայն նախորդ ամսվա համեմատ ծավալների անկումն ավելի թույլ է եղել, քան արտահանմանը՝ −3,5% ամսական։ Արտահանման ամսական անկումը, եթե շարունակվի, զուգորդված երկրի փոխարժեքի իջեցման հետ, պետք է ճնշում գործադրի փոխարժեքի վրա:
• Պղնձի խտանյութի արտադրությունը Հայաստանում 2024 թվականի առաջին կիսամյակում աճել է 15%-ով և կազմել 144,6 հազար տոննա։ Միաժամանակ, ցինկի և մոլիբդենի արտադրությունը նույնպես տարեկան կտրվածքով աճել է 20,8%-ով և 25,2%-ով՝ համապատասխանաբար մինչև 5,39 հազար տոննա և 7,92 հազար տոննա։ Ընդհանուր առմամբ, արտադրության աճի տեմպերն արդեն պետք է արտացոլվեն արժույթի կատարողականում և, հավանաբար, նպաստեն դրա ամրապնդմանը առաջին կիսամյակում: Սակայն այժմ հիմնական մետաղների տեսակարար կշիռն ընդհանուր արտահանման մեջ կազմում է ընդամենը մոտ 2%, իսկ փոխարժեքի վրա ավելի մեծ ազդեցություն ունի թանկարժեք մետաղների և ոսկերչական իրերի արտադրությունը (վերամշակումը) և արտահանումը։

Ընկերությունների նորություններ

• Հայկական ServiceTitan ընկերությունը, որը հիմնադրվել է 2013 թվականին, Forbes Cloud 100 Rising Stars ցուցակում զբաղեցրել է վեցերորդ տեղը Forbes-ի ամենամյա վարկանիշում։ Ընկերությունը գնահատվում է 7,4 միլիարդ դոլար և ունի 2300 աշխատակից, ըստ ամսագրի:

Առաջիկա երկու շաբաթվա ակնկալիքներն ըստ Freedom Broker Armenia-ի

2024 թվականի օգոստոսի 16-ից օգոստոսի 26-ն ընկած ժամանակահատվածում Հայաստանի Հանրապետությունը ծրագրում է հրապարակել մի շարք կարևոր մակրոտնտեսական տվյալներ, սակայն հնարավոր են ուշացումներ։ Կհրապարակվեն նաև նախկինում հրապարակված որոշ ցուցանիշների վերանայված (վերջնական) արժեքներ:

Սպասվում է, որ առաջիկա երկու շաբաթվա ընթացքում վիճակագրությունը որևէ էական անակնկալ չի մատուցի, հետևաբար շուկայի դինամիկան պետք է հանգիստ մնա՝ համաձայն մեր ակնկալիքների։ Հուլիսյան առևտրային հաշվեկշռի հրապարակումը, որը կարող է ավելի շատ պատկերացում տալ արժույթի շարժի ներուժի մասին, կանխատեսում է, որ դեֆիցիտի ընդլայնումը կհասնի 280 միլիոն դոլարի:

Ակնկալվում է, որ երկրորդ եռամսյակում Հայաստանի ՀՆԱ-ի աճը կնվազի մինչև 5,5%՝ 2024 թվականի առաջին եռամսյակի 9,2%-ից: Սակայն վիճակագրությունը որպես ամբողջություն արդեն անուղղակիորեն պետք է հաշվի առնվի ֆինանսական գործիքների գների մեջ, հետևաբար, շուկայի վրա էական ազդեցություն չենք ակնկալում։ Առանձին-առանձին նախատեսվում է հրապարակել տնտեսական ակտիվության ինդեքսը, որի աճը, ըստ կանխատեսումների, հուլիսին տարեկան կտրվածքով պետք է նվազի մինչև 4,1%՝ հունիսի 7,1%-ից։

Այս ամենը, զուգորդված ներքին սպառման ցուցանիշի` մանրածախ վաճառքի 16,2%-ից մինչև 4,5% տարեկան աճի ակնկալվող սառեցմամբ, պետք է ցույց տա երկրորդ կիսամյակի սկզբի տնտեսության միտումները: Ընդհանուր առմամբ, մի փոքր սառեցումը չպետք է էապես ազդի երկրում ներդրումային միջավայրի վրա։

Ակնկալվում է, որ Հայաստանում արտադրողի գների ինդեքսը (PPI) հուլիսին 4,8%-ից կնվազի մինչև 4,5%: Նշում ենք, որ այս պահին գնաճի ցուցանիշների (ՍԳԻ, ՊԳԻ) տեղաշարժերը սպասված սահմաններում են՝ աջակցելով տարվա գնաճի կանխատեսումներին։

Կարդացեք նաև՝

• Text’nPayMe և AllClean ստարտափերը Հայաստանը կներկայացնեն WITSA World Cup միջազգային մրցույթում
• Սեպտեմբերի 1-ից տաքսի ծառայություն մատուցողները պարտավոր են միանալ հարկային մարմնի էլեկտրոնային համակարգին

Միացե՛ք How2B-ի Տելեգրամյան ալիքին՝ ամենահետաքրքիր հոդվածներն ու նորությունները բաց չթողնելու համար: