Հայաստանյան շուկա. երկարաժամկետ տնտեսական ակնկալիքները բարելավվել են

ACBA բանկի բաժնետոմսերը 2024 թվականի հունիսի 17-ից հուլիսի 1-ն ընկած ժամանակահատվածում կրկին բացասական դինամիկա են ցուցաբերել՝ նվազելով 6,3%-ով։ Կենտրոնական բանկի տոկոսադրույքի փաստացի նվազումը և այդ միտումի ակնկալվող շարունակությունը (որը բացասաբար է անդրադառնում բանկի տոկոսային եկամուտների վրա) շարունակել է ճնշում գործադրել բանկի բաժնետոմսերի վրա։ Ընդհանուր առմամբ, վիճակագրությունը հաստատում է բաժնետոմսերի փոխարեն անշարժ գույքի շուկայում (և այլընտրանքային գործիքներ) ներդրումներ կատարելու հանրային հետաքրքրությունը, ինչը ճնշում է վերջիններիս գների վրա։ Ըստ ապրիլի տվյալների՝ անշարժ գույքի շուկայում գործարքների թիվը տարեկան կտրվածքով աճել է 26%-ով և 3,8%-ով։ Առանձին-առանձին վաճառքի գործարքներն աճել են տարեկան 16.4%-ով: Այսպես, Տելեկոմ Արմենիայի բաժնետոմսերը նույնպես շտկվել են 2,2%-ով ամսվա սկզբի աճից հետո։ Վերջիններիս տեղաշարժը, սակայն, վերջին ամիսների ընթացքում սովորական միջակայքում է և, մեր կարծիքով, չի արտացոլում ընկերության նկատմամբ ներդրողների տրամադրությունների էական վատթարացում։

• Եռամյա կորպորատիվ պարտատոմսերի ինդեքսը շարունակել է աննշան անկումը ևս 0,24%-ով` հասնելով այս տարվա մարտի վերջից ի վեր նվազագույնին, թեև դեռևս բարձր է վերջին 12 ամիսների միջին մակարդակից: Ինդեքսի վրա չնչին ճնշումը, մեր կարծիքով, մասամբ պայմանավորված է մայիսին սպասվածից բարձր գնաճով, որը կանխատեսում է պարտատոմսերի իրական եկամտաբերության անկում: Մյուս կողմից՝ դոլարի նկատմամբ դրամի փոխարժեքը մնում է համեմատաբար կայուն։ Այնուամենայնիվ, արտահանման աճի դինամիկան սկսել է գերազանցել երկրի ներմուծումը (ինչպես մայիսին, այնպես էլ այս տարվա հինգ ամիսների ընթացքում): Արտահանման այս միտումի պոտենցիալ շարունակությունը կարող է հանգեցնել երկրի ազգային արժույթի էլ ավելի ուժեղ ամրապնդման (մնացած բոլոր հավասար պայմանների դեպքում): Իսկ դա կարող է մոտեցնել տարվա ընթացքում Կենտրոնական բանկի տոկոսադրույքի ակնկալվող նվազումը։

Տնտեսական նորություններ

2024 թվականի հունիսի 17-ից հուլիսի 1-ն ընկած ժամանակահատվածում հրապարակվել են մայիսի տնտեսական ակտիվության տվյալները և ազդարարել են աճի մի փոքր դանդաղում։ Արտաքին առևտրաշրջանառության վիճակագրությունը ցույց տվեց, որ արտահանման աճը սկսեց գերազանցել ներմուծման դինամիկան, ինչպես և մենք ակնկալում էինք՝ խոստանալով կրճատել առևտրային հաշվեկշռի պակասուրդը։ Դա կարող է հանգեցնել հայկական դրամի որոշակի ամրապնդման, եթե արտահանման աճը շարունակվի։

• Տնտեսական ակտիվության աճը մայիսին շարունակել է դանդաղել՝ հասնելով +5,2% տարեկան աճի (ապրիլի +10,4% տարեկան/տարի դիմաց), ինչը վկայում է նախորդ ամսվա համեմատ 2,0% ամսական աճի մասին, ըստ վիճակագրական տվյալների  կոմիտեի: Իսկ 2024 թվականի հինգ ամիսների ընթացքում աճի տեմպը կազմել է տարեկան 11,2% (հունվար–ապրիլի +13,2%–ի դիմաց)։

Տնտեսական ակտիվության աճի դանդաղումը (որը պետք է արտացոլվի ՀՆԱ-ի դինամիկայի մեջ) ընդհանուր առմամբ սպասելի էր՝ հաշվի առնելով, որ ՀՆԱ-ի տարեկան աճի տեմպերի կանխատեսումները ցածր են 2024 թվականի սկզբի մակարդակից։ Մյուս կողմից, սա կարող է մի փոքր զսպող ազդեցություն ունենալ ներքին սպառման և ներմուծման դինամիկայի վրա։

• Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունը հինգ ամիսների ընթացքում տարեկան կտրվածքով աճել է 2,2 անգամ՝ մինչև 16,3 մլրդ դոլար, իսկ մայիսին՝ տարեկան 2,3 անգամ, ըստ Վիճակագրական կոմիտեի։ Արտահանման աճի տեմպերը գերազանցել են ներմուծմանը ինչպես առանձին, այնպես էլ 2024 թվականի մայիսին և առաջին հինգ ամիսներին։ Այսպիսով, արտահանումը մայիսին տարեկան կտրվածքով աճել է գրեթե 2,6 անգամ և ամսական 57,4 տոկոսով: Իսկ ներմուծումը տարեկան կտրվածքով աճել է գրեթե 2.2 անգամ և 43.1% ամսական ցուցանիշով։ Եթե ​​արտահանման աճի ավելի բարձր տեմպերը շարունակվեն ներմուծման նկատմամբ, դա կարող է ծառայել որպես դրամի փոխարժեքի օժանդակ գործոն։
• Թանկարժեք և կիսաթանկարժեք քարերի ներմուծումը Հայաստան ապրիլին աճել է 20 անգամ, համաձայն Համաշխարհային բանկի տվյալների։ Իսկ արտահանման և վերաարտահանման աճը ապրիլին տարեկան կտրվածքով ընդամենը 10 անգամ է եղել, սակայն կազմել է երկրից արտահանման շուրջ 82%-ը (2023թ. ապրիլի 24%-ի դիմաց): Արդյունքում՝ ապրանքների այս կատեգորիայի զուտ ներմուծման մնացորդը կազմել է մոտ 1,0 մլրդ դոլար (ապրիլ ամսվա ողջ ներմուծման մոտ 41%-ը)։ Տվյալները մասամբ բացատրում են այս տարվա ապրիլի վերջին արժույթի վրա ճնշման ազդեցությունը։
• Եվրասիական զարգացման բանկը (ԵԱԶԲ) բարձրացրել է Հայաստանի տնտեսական աճի կանխատեսումը 2024 թվականին 5,7%-ից մինչև 7,5%, սակայն 2025թ.-ի կանխատեսումը 5,3%-ից իջեցրել է 4,2%-ի։ Աճը տեղի է ունենում ուժեղ գործարար ակտիվության ֆոնին, որը պայմանավորված է ոսկու վերամշակման և արտահանման աճով, ինչպես նաև ներքին պահանջարկի բարելավմամբ: ԵԱԶԲ-ն նաև կանխատեսում է ՀՀ Կենտրոնական բանկի վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի իջեցում մինչև 7,5% տարեվերջին (ներկայիս 8,0%-ի դիմաց)։

Ընկերությունների նորություններ

• Formula VC-ն ներդրում է կատարել StarsHunt ստարտափում: Վերջինս նպատակ ունի հեղափոխել հավաքագրման գործընթացը արհեստական ​​ինտելեկտի օգտագործմամբ ինտերակտիվ հարցազրույցներով:
• Synthflow AI ստարտափի տեխնոլոգիաները օգնում են ստեղծել ձայնային օգնականներ՝ օգտագործելով արհեստական ​​ինտելեկտը՝ առանց կոդ գրելու անհրաժեշտության: AI օգնականները կարող են կատարել ելքային զանգեր, պատասխանել մուտքային զանգերին և հանդիպումներ պլանավորել շուրջօրյա:

Առաջիկա երկու շաբաթվա ակնկալիքներն ըստ Freedom Broker Armenia-ի

2024 թվականի հուլիսի 2-ից հուլիսի 12-ն ընկած ժամանակահատվածում Հայաստանի Հանրապետությունում կհրապարակվեն մի շարք կարևոր մակրոտնտեսական տվյալներ (սակայն հնարավոր են ուշացումներ)։ Բացի նոր տվյալներից, նախատեսվում է հրապարակել նախկինում հրապարակված մի շարք վիճակագրության վերանայված (վերջնական) արժեքներ։

• Հունիսի ՍԳԻ տվյալները կհրապարակվեն տվյալ ժամանակաշրջանի համար: Ակնկալվում է, որ գնաճի դինամիկան մայիսին 0,3%-ից կնվազի հունիսին մինչև 0,2%: Նախատեսվում է հրապարակել նաև արտադրողի գների ինդեքսի տվյալները։ Գնաճի տեմպերի աննշան թուլացումը, իրագործվելու դեպքում, պետք է Կենտրոնական բանկին մղի կարճաժամկետ կտրվածքով էլ ավելի նվազեցնել հիմնական տոկոսադրույքը:
• Հունիսին տնտեսական ակտիվության վերաբերյալ նախնական տվյալների մակրո հրապարակումը կարող է լույս սփռել հիմնական տոկոսադրույքի վերաբերյալ ՀՀ Կենտրոնական բանկի ակնկալվող որոշման վրա։ Եթե ​​տվյալները վկայում են ակտիվության էլ ավելի խորը անկման մասին, դա կարող է նպաստել Կենտրոնական բանկի՝ տոկոսադրույքները նվազեցնելու որոշմանը, ի թիվս այլի՝ տնտեսական աճին աջակցելու համար:
• Նախատեսվում է հրապարակել նաև մայիսի (և 2024թ. հինգ ամիսների) միջին աշխատավարձի վերաբերյալ տվյալները։ Իսկ գործազրկության մակարդակի առաջին եռամսյակի վիճակագրության տվյալներում ակնկալվում է, որ 13,1%-ից մինչև 14% աճ կլինի։

Միացե՛ք How2B-ի Տելեգրամյան ալիքին՝ ամենահետաքրքիր հոդվածներն ու նորությունները բաց չթողնելու համար: